6 kez Grammy ödüllerine aday gösterilmiş ve bu ödüllerden ikisini almaya hak kazanmış, birbirinden yetenekli müzisyenleri dünyaya kazandırmış, bugün bile saygıyla anılan bir Türk, Atlantic Records’un kurucusu: Ahmet Ertegün!
1923 yılında İstanbul’da doğan Ahmet Ertegün, Kurtuluş Savaşı’na katılan ve Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşunda emeği geçen babası Münir Ertegün’ün Amerika Birleşik Devletleri’ne Washington, DC büyükelçisi olarak atanmasıyla beraber ABD’deki hayatına başlamış oldu.
Müzisyen annesi Hayrünnisa Hanım, dönemin popüler eserlerini Ahmet’e ve ağabeyi Nesuhi’ye dinletiyordu. Ağabeyi sayesinde caz müzik ile tanışan Ahmet, müzik sevdasından dolayı sık sık Washington’ın siyahi kesimlerine giderek Duke Ellington, Louis Armstrong gibi müzisyenleri görme fırsatı bulabiliyordu.
1944 yılında babası Münir Ertegün vefat etti ve naaşı dönemin ABD başkanı Harry Truman’ın emriyle bir dostluk göstergesi olarak USS Missouri savaş gemisiyle Türkiye’ye gönderildi. Babasının ölümüyle beraber ailenin geri kalanı Türkiye’ye döndü fakat Ahmet ve Nesuhi Amerika’da kalmayı tercih etti. Nesuhi Los Angeles’a taşınırken, Ahmet Washington’da kalmaya ve kayıt endüstrisine atılmaya karar verdi.
Atlantic Records
1946 yılında diş hekimliği öğrencisi ve National Records yetenek avcısı Herb Armstrong ile arkadaş oldu ve aile doktoru Vahdi Sabit’in finansal yardımıyla 1947 Atlantic Records’u kurdular. 22 başarısız kayıttan sonra ilk büyük başarısını 1949 yılında Drinkin’ Wine Spo-Dee-O-Dee şarkısı ile yakalayan Atlantic Records, 50’li yıllarda büyümeye ve Nesuhi Ertegün de dahil olmak üzere yeni ortaklar edinmeye başladı.
R&B ve caz türlerinde giderek öne çıkan Atlantic Records, kayıt teknolojilerinde de öncü firmalardan biriydi. Ruth Brown, The Clovers, Big Joe Turner ve Ray Charles gibi önemli sanatçılardan geniş kitlelere ulaşan eserler yayınlandı.
Ahmet Ertegün, kayıt endüstrisinde iyi bir iş insanı olmasının yanı sıra iyi bir söz yazarıydı. Ray Charles’ın hit şarkısı Mess Around gibi birden fazla eserin sözlerini yazmış ve A. Nugetre (tersten Ertegun) takma ismini kullanmıştı. Ray Charles’ın biyografik filmi Ray’de Ahmet Ertegün ve onun söz yazarlığı beyaz perdeye yansıtılmıştır.
Yerel kayıt şirketleriyle de çalışan Atlantic Records soul müzik türünün de gelişmesinde etkili olmuştur. Ben E. King, Sam And Dave ve Aretha Franklin gibi önemli soul müzisyenlerini piyasaya kazandırmıştır. Rock ve metal müzik tarihini kökten değiştiren Led Zeppelin grubunu da keşfeden kişi Ahmet Ertegün’dür. Atlantic Records, içinde The Rolling Stones gibi ünlü grupların da bulunduğu sayısız müzisyenle birlikte çalışmıştır.
1967’de Atlantic Records’un Warner Bros. şirketine satılmasının ardından ağabeyi ile New York’ta bir futbol takımı kurmuştur. 1987’de kurucularından biri olduğu Rock & Roll Hall Of Fame’e girmiştir. 1973 ve 2005 yılları arasında 6 kez Grammy ödüllerine aday gösterilmiş, 1992 yılında En İyi Albüm Notları Grammy ödülünü kazanmıştır. Bir yıl sonra da Grammy Trustees, kaba çevirisiyle Grammy Mütevelli ödülünü almaya hak kazanmıştır.
Vefatı ve Anısına Düzenlenen Etkinlikler
Çeşitli insani yardım faaliyetlerinde bulunmuş, müzik piyasasının gelişmesinde de maddi manevi yardımlar yapmıştır. 2006 yılında katıldığı hayır amaçlı düzenlenen Rolling Stones konserinde düşüp kafasını vurmuştur. Başlarda durumu stabil olmasına rağmen Led Zeppelin gitaristi Jimmy Page tarafından komaya girdiği duyurulmuş ve 14 Aralık 2006 tarihinde hayata gözlerini yummuştur. Cenazesi, büyük dedesi Şeyh İbrahim Edhem Efendi’nin bir zamanlar başında bulunduğu Özbekler Tekkesi’nin bahçesine, ağabeyinin ve babasının yanına gömülmüştür.
Vefatından sonra kendisine belgesellerde, filmlerde yer verilmiş, anısına sergiler ve konserler düzenlenmiştir. Öyle ki Frank Zappa oğluna Ahmet adını vermiştir. Ahmet Ertegün anısına düzenlenen önemli etkinliklerden biri de 2007 yılında düzenlenen Celebration Day isimli Led Zeppelin konseridir. Bu konserde toplanan para Türkiye, ABD ve Birleşik Krallık’taki üniversitelere burs olarak bağışlanmıştır.
Led Zeppelin üyelerinin yeniden bir araya gelerek verdiği 2 saatlik konser daha sonra film formatında yayınlanmıştır. Şu anda bu efsane konseri Youtube üzerinden 2 Haziran 2020 tarihine kadar izlemek mümkün. Sakın kaçırmayın!
Yorumlar